Çoğu müzik aletinin sesi besteye ve orkestrasyona göre kulağa hoş gelebilir,etkileyici olabilir.ama bence hiçbir müzik aleti tek enstrüman olarak dinlendiğinde piyanonun verdiği keyfi vermez.
Uzmanlar piyano çalmanın birçok artısı olduğunu belirtir. Beynimiz hem sag, hem sol ele ayni anda farkli komutlar verir. Fizikçi Gordon L. Shaw ve psikolog Frances H. Rauscher’in 78 çocuk üzerinde yaptığı çalışma ile okul öncesi çocuklarda piyano çalmanın çocukların zihinsel yapısını geliştirdiği ve bu çocukların öncelikle matematik ve fen dallarında olmak üzere pek çok alanda daha başarılı olduğunu kanıtlamıştır.
Cimcime'de birkaç aydır piyano dersleri alıyor. Bazen severek bazen zorla Beyer Metoduyla ilerlemeye çalışıyor. Ben de piyano konusunda onu daha çok özendirecek bilgiler bulmak için araştırma yaparken topladığım bazı bilgileri burada paylaşayım dedim.
Tuşlu (klavyeli) çalgılar ailesinden, ses aralığı : 7,5 oktav ( 88 nota ) olan, bazen peslerdeki siyah ek tuşlar nedeniyle tuş sayısı 92’ye çıkan, 2 ya da 3 pedallı, tahta kasa, demir çapraz ve çelik tellerden yapılan, kuyruklusu 2,7 metre uzunluğunda olan bir müzik aletidir piyano.
1700’lü yıllarda Floransa’da klavsenden piyanoyu türeten Bartolomeo Cristofori’den beri piyanolarda çeşitlenmiştir.
Duvar (Konsol) Piyanosu: Telleri ve armoni tablosu düşey olan piyanodur. Konsol piyano adıyla da anılan duvar piyanosunun, tellerinin yerleşimi kuyruklu piyanodan farklı olarak dikine dizilim gösteren, az yer kapladığı için evlerde daha çok tercih edilen, genellikle ladinden imal edilen akustik piyano türüdür.
Elektro Piyano: Rezonansı çalgının mekanizmasına dahil olan ya da dışarıdan bağlanan yükselteçlerin sağladığı bir piyano çeşididir. Günümüzde piyano elektronik formlarıyla da yaygın kullanım alanına sahiptir. Elektro piyanolar yüzde 100 akustik sese sahip olmasa da teknolojinin sınırlarını zorlayarak akustik piyanolara en yakın sesleri ve piyano tuşu hassasiyeti sağlayabilmektedir. Elektro piyanoların bakımının neredeyse olmaması, taşınmasının kolay olması gibi etkenler onları daha kullanışlı kılmaktadır.
Prepared (Hazırlanmış) Piyano: Tellerinin arasına çalgının tınısını değiştirecek nesnelerin (çivi, tahta, maden ya da kauçuk parçaları) yerleştirildiği bir piyano türüdür. Türkçeye “hazırlanmış piyano” diye çevrilmiştir. John Cage’in 1940’larda müzik dünyasına kattığı bir piyano çeşidi olarak karşımıza çıkan prepared ya da Türkçe ismiyle hazırlanmış piyanodur.
Kuyruklu Piyano: Telleri ve armoni tablosu yatay olan piyano çeşididir. Kuyruklu piyanolar bir özelliği büyüklüğü ve ihtişamlı görüntüsüyle büyüleyici ve göz kamaştırıcı olmasıdır. Ancak bu ihtişamı nedeniyle kuyruklu piyanolar diğer piyano çeşitlerine göre oldukça pahalıdır. Hatta kuyruklu piyanonun fiyatı olarak bir ev parası bile diyebiliriz. Kuyruklu piyanolar genel olarak konser piyanolarıdır ve konser salonlarında kullanılır. Sesi ve akustiği çok güçlüdür. Tam kuyruk, yarım kuyruk ve çeyrek kuyruk gibi çeşitleri bulunur.
Mekanik Piyano: 1880’e doğru Amerika’da icat edilen otomatik bir piyanodur. Mekanik piyanoda, üzerinde dişler bulunan tahta bir silindir, bir zemberekle döndürülür ve çekiçleri hareket ettirir.
Pnömatik Piyano: Pirinç ve cetvelin (Pan Flür Denir) delikleri ile uyuşan karton bir rulonun deliklerinden çalgının içine hızla giren havanın basıncıyla çekiçlerin hareket ettiği otomatik bir piyanodur.
Piyano çalmak için sabir mutlaka cok onemlidir ama sadece sabirla calismak da yetmiyor. Piyanoyu hakkını vererek, tekniğiyle, hissederek, dogru el-kol açısıyla, yorulmadan çalmak için ders almak da gerekir.
Piyanoya başlayanlar için egzersiz teknikleri veren bir kaç metod vardır.
Beyer Piyano Metodu
Piyano öğrenmeye yeni başlayanlar için olmazsa olmaz bir klasik piyano metodudur. Oldukça iyi parmak egzersizlerine sahip olan metod kitabını düzenli şekilde çalışan bir kişi kısa süre içerisinde parmaklarının açıldığını, gün geçtikçe piyanonun tuşlarına daha iyi hakim olduğunu görür. Bazı egzersizler oldukça eğlenceliyken maalesef bazı egzersizler ise oldukça sıkıcıdır.
Czerny ve Hanon adlı kardeş kitaplarından farkı baş tarafındaki porteyle piyano tuşlarını eşleştiren eşsiz görseldir.
Hanon Piyano Metodu
Piyano öğrenenlerin her daim el altında bulundurması gereken kitaplardandır. Çift el iniş çıkışları ve akor yürüyüşleri bulunan, doğru çalışıldığında kuğu gibi zarif ve panter gibi hızlı bir piyano tekniğine kavuşmanızı sağlayan ileri düzey piyano metodudur. Maalesef egzersizlerde en ufak bir melodi kırıntısı yoktur. Okumayı ögretmek için kullanılan fişlere benzer. Fakat sporcuların antreman öncesi yaptıkları ısınma hareketlerinin piyanodaki karşılığı gibi bir metoddur.
Çalarken aynı zamanda notaların sesli okunması, ezbere çalınmaması bir taşla iki kuş vurmayı sağlar.
Czerny Piyano Metodu
Carl Czerny 19.yy’ın en büyük piyanist ve öğretmenlerinden biridir. Önce babası Viyana'lı piyanist Wenzel Czerny'den eğitim almış, sonra Beethoven ve Bach'tan dersler almıştır. Franz Liszt'in öğretmenliğini yapmış ve büyük piyano virtüözünü yetiştirmiştir.
Czerny metodu Beyer'e nazaran intermediate ayarında bir metoddur. Teknik olarak geliştirici olması nedeniyle hala konservatuvarlarda çalıştırılır. Teknik olarak gelişmek için 100 Czerny ile başlanır. 30, 40, 50, 100 Czernylere geçilir. Müzikal açıdan çok fazla doyurucu bulunmadığı için konserlerde pek rastlanmaz fakat o etüdler, egzersizler sayesinde kazanılanların değeri çekilen ıstıraba değer.
Brahms Piyano Egzersizleri
Bir çok 19. yy müzisyeninin önemli gelir kaynaklarından biri, piyano öğretmenliği idi. Brahms da bu sayede bir çok egzersiz ve çalışma bestelemiş ve hazırlamıştı. Bu egzersizleri daha sonraları Clara Schumann gibi piyanistlerle de paylaştı. Öğretmenliği bıraktıktan uzun süre sonra da bu çalışmaları yayınlama kararı aldı. Bu kitapta yer alan bu çalışmalar, Brahms'ın tanımlaması ile "her çeşit işkence aleti" seviyeleri ile ilgili bilgi vermektedir. Romantik dönem piyano tekniğini geliştirmek adına çok faydalı olan bu egzersizler, piyanistler için çok değerli birer kaynak görevi görmektedir.
