Kronik Momnesia

Kendimce "şaşkın anne sendromu" diye isimlendirdiğim durumun meğer tıbbi bir adı varmış, Momnesia. Daha önce baby brain ve pregnancy brain tabirlerini duymuştum ama Momnesia diye bir tabiri bilmiyordum. Hatta kitap bile yazılmış konu hakkında. 

Bu terim ilk olarak çocuk doktoru Dr. Tanya Altman tarafından gündeme getirilmiş. Momnesia hamileliğin 26. haftasında başlayıp, minimum anneliğin 12. ayına kadar süren, hafızada problem yaşanan dönemi ifade ediyormuş. Nöropsikiyatr Dr. Louann Brizendine bu teze The Female Brain isimli kitabında anneliğin beyin üzerindeki biyolojik ve hormonal etkileri ile ilgili yaptığı açıklamalar ile destek vermiş. Örneğin oxytocin hormonu (mutluluk hormonu) seviyesindeki patlama ve diğer değişimler annenin önceliklerinin değişmesine sebep oluyormuş. Anneliğin ilk 6 ayında, beynin konsantrasyon ve odaklanma ile sorumlu bölümleri tamamen yeni doğan bebeği korumak ve izlemek ile meşgul olurmuş. Emzirme döneminde artan oxytocin salınımı, zaten zayıf olan odaklanma süresinin daha da uzamasına sebep olurmuş. Bu süre anneden anneye değişiklik gösterebilirmiş (Mesela bende 3 senedir devam ediyor :)) 

Kısacası artık bilim adamları böyle bir durumun varlığını kabul ediyor. Bu önemli, çünkü hamileliğiniz ve erken anneliğiniz döneminde “Aman o gebe, herşeyi unutuyor zaten” diye sizinle dalga geçenlere verilebilecek kapı gibi bir cevap Momnesia. Ama hamileler siz yine de kafanıza takmayın, bu laflara alınmayın. Bu anın tadını çıkarın. 

Her acayip araştırmanın yapıldığı yer olan Londra’da yapılan araştırmalara göre hamileler bebekleriyle bağ kurmak için beyinlerinin sağ bölümünü kullanıyorlar. Yeni anneler ve hamilelerde beyin mantık yerine duyguları seçiyor. Anne adayı, fetüsün hareketlerini hissetmeye başladığında beynimiz de bu durumdan etkileniyor ve daha çok hassaslaşıyor. Hatta farkında olmadığımız birşey var ki, o da bebeğimizin hareketlerini hissettiğimizde kalp atışlarımızın hızlandığı. Ayrıca fetüsün hücrelerindeki kanın, plasenta yoluyla annenin kan dolaşımına geçmesi hamilelerin beyin ve sinir sistemini etkiliyor. Birçok kadın, hamilelikleri sırasında daha unutkan, daha hassas olduklarını kabul ediyor, odaklanma sorunu yaşadıklarını belirtiyor. Hamile unutkanlığı bizi şöyle etkiliyor; bir odaya girince, ne için girdiğimizi unutuyor, aynı olayı günde 5-10 kez tekrar edebiliyoruz. Müstakbel annenin beyni bebeğin gelişimine odaklandığı için hamileler kısa dönem hafıza kaybı yaşayabiliyor. Hamilelikte başlayan bu süreç yeni annelerde de devam ediyor. Bu da annenin diğer önemsiz işler yerine bebeğin ihtiyaçlarına konsantre olmasını sağlıyor. Araba anahtarının yerini hatırlayamayabiliyor örneğin. Hatta benim gibiyse arabasını bile alakasız bir yerde unutabiliyor. 

Üzülmeyin, IQ’muz değişmiyor; sadece hayattaki önceliklerimiz değişiyor. Bilim adamları diyor ki, beynimizde yaptığımız işlere ayrılmış birçok raf var. İşte hamilelikle birlikte bu rafların en üstteki üçünü bebek ve bebeğin ihtiyaçları dolduruyor.

Bence asıl önemli olan bu hamilelik unutkanlığının ömür boyu sürecek olması. Hangimizin hayatında çocuklar en ön planda değil ki? Çocuklar için yapılan koşturmalar ve yorgunluğumuz, çocukların yaşları kaç olursa olsun sona ermeyecek. Ve biz annelerin beyni asla önceki gibi olmayacak; bilim adamı, doktor, atlet, yazar da olsak en üst raflarımız anneliğe adanmış olacak. O yüzden Kronik Momnesia belki de bu dönemi niteleyecek en doğru terim.

Momnesia’nın etkilerini daha hafif atlatmak için yapılabilecekler ile ilgli ipuçları aşağıda. 

Daha fazla uyku ; Gerek hamileliğin ilk ve son dönemlerinde gerekse bebek yeni doğduğunda yaşadığımız uykusuzluk sinir sistemi ve beyin için en büyük problem. Anneliğin ilk yılında 700 saat uyku kaybımız oluyor. Normal insanlara 7-8 saat uyku yeterliyken hamilelerin uyku ihtiyacı daha fazladır. Hamileler vaktiniz varken uyuyun. 

İşleri paylaşmak ; Her işi kendiniz yapmaya çalışmayın. İşleri eşinizle koordine edin. Beraber haftalık program yapın, gerekiyorsa notlar alın. Eşinizden yardım alamayacak durumdaysanız yakınlarınızdan yardım isteyin. 

Kendine bakmak ; Dengeli beslenip , sıvı alımını arttırın. Dehidrasyon da hafıza karışıklıklarına neden olabilir. Hamilelikte önerilen vitaminleri düzenli olarak kullanmaya devam edin. Hareketsizlikten kaçının ve kendiniz çok ağırlaştırmayın.