Taşıt Tutması ...

Taşıt tutması iç kulak, gözler ve vücudun hareketi saptayan diğer alanlarının beyne beklenmeyen ve çelişkili mesajlar göndermesi sonucunda ortaya çıkar (mış). Dengeye duyarlı sistemimiz (iç kulak, görme ve dengeyi sağlayan sinirler) vücudun hareket ettiği mesajını gönderirken diğer vücut bölümleri hareketi algılamayabilir. Hareket eden bir geminin kamarasında iç kulağınız büyük dalgaların hareketini hissedebilir, ama gözleriniz herhangi bir hareket görmeyebilir. Bu durumda duyular arasında bir çelişki oluşur ve sonuçta taşıt tutar. İngilizce'de motion sickness denilen bu durum, daha çok 2-12 yaş arası çocuklarda ve kadınlarda görülen bir rahatsızlıkmış. İyi tarafı çocuklarda çoğu zaman yaş ilerleyince azalıyormuş. 

Çocuğumuzu araç tuttuğu zaman sakin ve soğukkanlı davranmak, panik yapmamak gerekiyormuş. Zaten ne yapacağını ve ne olduğunu bilmeyen, zor durumdaki çocuğa olayın olumsuzluğunu yansıtmamamız gerekirmiş.En iyisi taşıt tutmasını daha başlamadan önlemeye çalışmakmış çünkü bir kez başladıktan sonra belirtileri durdurmak güçmüş.  

• Erken teşhis... Sessiz, sakin oturuyorsa, yorgun ve bitkin görünüyorsa, soğuk terler döküyorsa, kusacak gibi bir hali varsa hemen önlem alın. Arabadaysanız uygun bir yerde durup temiz hava alsın, uçaktaysanız dışarı bakmasını sağlayın. Mümkünse 15 dakika kadar kucağınıza yatırın, alnına soğuk bir mendil koyun.
• Araba yolculuğunda... Kitap okumak, oyun oynamak yerine yolun ilerisinde bir noktaya odaklanmasını sağlayın. Araç uzaktaki noktaya yaklaştıkça beynin karışık mesajlar alması engellenir.
• Hava almak... Klimayı açıp yüzüne serin hava üfletmek, gemide veya vapurda güverteye çıkıp temiz hava almak kusmayı engelleyebilir.
• Koltuk seçerken... Otobüste, trende, uçakta arka yerine ön koltukları tercih edin. Vapurda üst kata oturun. Uçağın kanat hizasını seçin. Mümkünse çocuğun boyunu yükseltip pencereden dışarı bakmasını sağlayın.
• Dikkatini dağıtmak... Bazen kendi başına sessizce oturmak da mide bulantısını tetikler. Özellikle de midesi bulanacağı aklına gelirse. Birlikte şarkı söylemek, yolculuktan farklı konulardan konuşmak, geçen arabaları saymak, kuşları bulmak gibi oyunlar işe yarar. Yap-boz, kitaplar ve interaktif oyuncaklar pek uygun değil.
• Karın tokluğu... Yol öncesinde hafif yiyecekler önerin. Mantığa ters gelse de aç olmak mide bulandıran etkenlerden biri.
• Uyku... Yolculuğu uyku saatine denk getirirseniz uyurken çocukların midesi bulanmaz.
• Aktiviteyi minimumda tutmak... Koridorda aşağı-yukarı yürümek, koltuğa inip-çıkmak mide bulantısını arttırır. Başı mümkün olduğunda sabit tutmalı.

Bunlar dışında doktorunuz bazı ilaçlar önerebilir. Bu tedbirlere rağmen kusma engellenemezse sık sık az miktarda su içirin, dehidrasyon olmasın. Birkaç tane tuzlu kraker, nane şekeri veya leblebi yedirebilir, maden suyu gibi gazlı içecekler içirebilirsiniz. En iyisi bir süre uzanmasını sağlayın veya en azından başı hareketsiz tutun. 

Ben derim ki, her ihtimale karşı çantamızda içine kusmak için sağlam bir poşet (uçaklarda kağıt torbalar var), ıslak mendil ve yedek üst-baş taşımalı. Zencefilin mide bulantısına iyi geldiği de biliniyor. Zencefilli içecek veya yiyecekler de denenebilir.

Not: Arabada, kendi koltuğunda oturan çocuklarda kusma daha az olurmuş. Mümkünse araç koltuğu kullanmalı.

Ağrısız, sızısız, bulantısız günler dilerim...